Στο θεατρικό της ζωής μας μπορεί να υποδυόμαστε τη μάνα, την κόρη, τη σύντροφο, την στιβαρή επαγγελματία ή τη φίλη. Άλλοτε πάλι μπαίνουμε σε πιο χειριστικους ρολους, σε αυτόν του τρομοκρατη, αφού με τον εκφοβισμό και με παιχνιδια εξουσιας, μπορούμε να πάρουμε από τον άλλο αυτό που θελουμε, στον ρόλο του θύματος, για να χειραγωγήσουμε τους άλλους δημιουργώντας τους μια αίσθηση ενοχής, ή στον ανακριτικό ρόλο του Ηρακλή Πουαρό, για να μπορέσουμε να ελέγξουμε τους γύρω μας. Συχνά υιοθετούμε και τον ρόλο του τιμωρητικού ενήλικα ή του μικρού, πληγωμένου και απροστάτευτου παιδιού. Δεν αποτελούν όλοι οι ρολόι δικές μας επιλογές. Κάποιους τους αναλαμβάνουμε γιατί το επιτάσσουν οι συνθήκες, ακόμη και αν μας επιβαρύνουν. Είναι δηλαδή αναγκαίο κακό, όπως ο ρόλος της μαμάς που κάποιες φορές γίνεται δυσάρεστη γιατί πρέπει να οριοθετήσει τη συμπεριφορά των παιδιών της.
Ανάλογα με τη σκηνοθετική μας ματιά, μπορεί να παίζουμε πρωταγωνιστικούς ρόλους, για να τονώσουμε το εγώ μας, ή γιατί έτσι επιτάσσουν οι συνθήκες, ή δευτερεύοντες ρόλους, αφού δεν αντέχουμε να αναλάβουμε την αποκλειστική ευθύνη της ζωής μας. Έτσι, προτιμούμε να την παρακολουθούμε να ξετυλίγεται από μια απόσταση ασφαλείας, υιοθετώντας το ρόλο του κομπάρσου στην ίδια μας της ζωή.
Κόντρα ρόλοι
Άλλες πάλι φορές, μπαίνουμε σε έναν κόντρα ρόλο, με στόχο να αιφνιδιάσουμε, να προκαλέσουμε, ή να αποσπάσουμε τον θαυμασμό. Και μπορεί να μπαίνουμε τόσο βαθιά στο πετσί αυτού του αντιθέτου με εμάς ρόλου, που τελικά να μας παγιδεύσει και να μας καταβροχθίσει χωρίς καλά καλά να το καταλάβουμε. Να νομίζουμε δηλαδή ότι υποδυόμαστε έναν ρόλο, ενω στην πραγματικότητα αυτός ο ρόλος γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι του Εγώ μας. Αυτό οδηγεί στο να μη μπορούμε εύκολα να δραπετεύσουμε από αυτόν αφού συχνά αναγκαζόμαστε να επαναλαμβάνουμε συγκεκριμένα μοτίβα συμπεριφοράς που με τον καιρό εδραιώνονται βαθιά μέσα μας. Ετσι, επιβεβαιώνεται το « είμαστε ό,τι κάνουμε επαναλαμβανόμενα», αφού βρισκόμαστε υποδουλωμένοι στους ρόλους που κατά καιρούς ενσαρκώνουμε και παράλληλα αλλοιώνεται και η πραγματική μας ταυτότητα. Καταλήγουμε δηλαδή να ταυτιζόμαστε με τους ρόλους μας, ακόμη και αν συγκρούονται με το αξιακό μας σύστημα.
Φυσικά, όποιον ρόλο και αν αποφασίσουμε να ενεργοποιήσουμε, επιλέγουμε και τον θίασο μας: συμπρωταγωνιστές για το σεναριο της ζωής μας, ανθρώπους δηλαδή που μας πλαισιώνουν και που μπορεί να παίξουν καθοριστικό ή δευτερεύοντα ρόλο στη ζωή μας. Η επιλογή των παρτενέρ, γίνεται με γνώμονα τις εκάστοτε ανάγκες μας και τα εκάστοτε συναισθήματά μας. ´Αν έχουμε περισσότερο ανάγκη την ασφαλεια, τη σιγουριά και την προσοχή, επιλέγουμε πιο φροντιστικούς ανθρώπους να μας πλαισιώνουν, αν όχι, επιλέγουμε πιο επαναστατικές φιγούρες.
Όλοι οι ρόλοι μαζί, συνθέτουν το παζλ της ζωής μας. Πολλές φορές όμως, οι ρόλοι μας περιορίζουν, ή ακόμη χειρότερα, μας εγκλωβίζουν σε άβολες καταστάσεις.Έτσι, καταλήγουμε να χανόμαστε μέσα σε αυτούς και να ξεχνάμε την πραγματική μας ταυτότητα, που μπορεί να είναι κάτι παραπάνω ή κάτι το εντελως διαφορετικό από το άθροισμα αυτών των ρόλων.
Πώς μπορούμε να δραπετεύσουμε από ανεπιθύμητους ρόλους;
Ο κάθε ρόλος συνοδεύεται από προσδοκίες και η προσδοκία, δημιουργεί άγχος στον εμπλεκόμενο: για να υποστηρίξεις το προφίλ του επιτυχημένου επιχειρηματία, οφείλεις να κάνεις διακοπές με σκάφος το καλοκαίρι και πού και πού να παίζεις τέννις. Ως τέλεια μητέρα, οφείλεις να διασφαλίσεις ότι τα παιδιά σου θα είναι έξυπνα, συνεργάσιμα και με καλούς τρόπους. Και μπορεί ο ρόλος της μητέρας να μην μας επιβαρύνει, γιατί τον επιλέξαμε, υπάρχουν όμως δεκάδες ρόλοι στη ζωή μας που μας φορέθηκαν και μας επιβλήθηκαν, αφού αποφασίστηκαν από άλλους για εμάς.
Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε σαν φυσική υποχρέωση απέναντι στον εαυτό μας, είναι να απαλλαγούμε από τα περιττά βάρη και να απελευθερωθούμε από καταστάσεις που νας καταπιέζουν. Να ξεκαθαρίσουμε τους ρόλους μας, γιατί πολλές φορές μπερδεύονται και μας αποσταθεροποιούν. Επιλέγουμε λοιπόν διακριτούς ρόλους, οι οποίοι θα μας απαλλάξουν από περιττό άγχος και χαοτικες καταστασεις, αφού οι ξεκάθαροι ρόλοι διαμορφώνουν ένα υγιές πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να κινηθούμε και να επικοινωνήσουμε ανοιχτά με τους γύρω μας. Αν το καλοσκεφτούμε, τα συναισθήματα μας και η συμπεριφορά μας πηγάζουν από τους εκάστοτε ρόλους μας. Συχνά λοιπόν, θα πρέπει να μπαίνουμε στη διαδικασία της επανεξέτασης, για να μπορέσουμε να εξακριβώνουμε ποιοί ρόλοι μας χρησιμεύουν, ποιους ρόλους απολαμβάνουμε αλλά και ποιους μπορούμε να υποστηρίξουμε. Ύστερα αποφασίζουμε ποιοί θα συνεχίσουν να μας συντροφεύουν και ποιους θα απορρίψουμε για να αναζωογονηθούμε μέσα από άλλους, πιο δελεαστικούς!
