,

Προσαρμοστικοτητα: το πιο χρήσιμο εργαλείο επιβιωσης

Όταν ο Ηράκλειτος διακήρυττε τον 5ο αιώνα π.Χ. ότι τα πάντα ρει, μάλλον δε φανταζόταν ότι αιώνες μετά αυτή του η ρήση θα ήταν όχι μόνο  πιο επίκαιρη από ποτέ, αλλά και ένα από τα πιο χρήσιμα εργαλεία επιβίωσης του survival kit μας.  Ούτε ότι θα συνδέονταν τόσο στενά με την έννοια της προσαρμοστικότητας, η οποία θα αποτελούσε το μεγαλύτερο εφόδιο για μια καλή ζωή.

Τι είναι η προσαρμοστικοτητα;
Το σύνολο των ικανοτήτων και ψυχικών δυνάμεων που οι άνθρωποι ενεργοποιούν για να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις αντιξοότητες και τις δυσάρεστες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν. Παράλληλα, αξιοποιούν τις νέες συνθήκες με τρόπο δημιουργικό και χωρίς να χάνουν την προσωπική τους ταυτότητα.
Τι κάνουν οι προσαρμοστικοί;
•Επιβεβαιώνονται μέσα από πολλούς ρόλους και ταυτότητες γιατί αν περιοριστούν σε έναν και μοναδικό ρόλο και τον χάσουν, θα χάσουν και τον προσδιορισμό τους.
•Γνωρίζουν ότι η δυνατότητα γρήγορης και εύκολης προσαρμογής αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ( competitive advantage) στον εργασιακό χώρο. Είναι δεκτικοί στο καινούριο και επιλέγουν περισσότερους από έναν τομείς για να δραστηριοποιηθούν. .
•Είναι multitaskers αν χρειαστεί, είναι στοχοπροσηλωμένοι και ασπάζονται το “keep your options open”, αφού ξέρουν πως θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν πολλές αλλαγές και στο εργασιακό πλαίσιο.
•Χαρακτηρίζονται από τα 3Ε: είναι ευφάνταστοι στην αντιμετώπιση προκλήσεων που σίγουρα θα αντιμετωπίσουν (κάποιες φορές, τα πράγματα έρχονται με έναν τρόπο που δεν τον έχουμε προϋπολογίσει), ευέλικτοι και εύκαμπτοι στη ζωή, αφού η ακαμψία οδηγεί σε δυσλειτουργικές καταστάσεις ( stress, χαοτικός τρόπος σκέψης).
•Βλέπουν τη μεγάλη εικόνα: βλέπουν το δάσος και όχι το δέντρο. Διατηρούν μια ολοκληρωμένη εικόνα των καταστάσεων που αντιμετωπίζουν και τις βλέπουν μέσα από το σωστό πρίσμα, όχι μεγεθυμένες.
•Γυρίζουν σελίδα πιο γρήγορα και έχουν την ευκαιρία να επανακάμπτουν συναισθηματικά ακόμη και μετά από τραυματικά ή δραματικά γεγονότα. Σε αυτό τους βοηθά σημαντικά το ισχυρό δίκτυο διαπροσωπικών σχέσεων που έχουν δημιουργήσει αλλά και η δεξιότητα που έχουν αποκτήσει να μεταβολίζουν τα συναισθήματά τους.
•Λένε ΝΑΙ στην προσαρμογή αλλά ΟΧΙ στην υποτέλεια και στην παραβίαση των αρχών τους. Οι αλλαγές απαιτούν μαχητικότητα, όχι θυματοποίηση. Έχουν αποφασίσει ότι τα προβλήματά τους τους ανήκουν και είναι συνειδητοποιημένοι ως προς το ότι είναι κυρίαρχοι της μοίρας τους.
•Είναι αφυπνισμένοι, συνδεδεμένοι τόσο με τον εαυτό τους, όσο και με τους γύρω τους. Έχουν ξεκάθαρη εικόνα του τι συμβαίνει στο περιβάλλον τους και δεν συνταράσσονται ούτε με τις πιο απροσδόκητες κρίσεις. Ξέρουν ότι ακόμη και οι πιο δυνατές ανατροπές, θα τους οδηγήσουν σε μια νέα συνθήκη που θα ανοίξει έναν καινούριο δρόμο.
Τι δεν κάνουν οι προσαρμοστικοί
•Δεν είναι αποφευκτικοί με τις αρνητικές σκέψεις τους αλλά ούτε τους επιτρέπουν να τους παρασύρουν σε μια φαυλότητα θλίψης και απραξίας.
•Δεν αφήνουν τις εμπειρίες τους να περνούν χωρίς να έχουν πάρει τα μαθήματά τους.
•Δεν αφήνουν την καλή ψυχολογική λειτουργία τους να φθίνει, ούτε και την σωματική τους ευεξία, παρότι μπορεί να καταπονούνται ψυχικά.
•Δεν χαμαιλεοντίζουν: δεν πηγαίνουν όπου φυσάει ο άνεμος προσαρμόζοντας τις αρχές τους κατά περίσταση για να αποκομίσουν τα περισσότερα οφέλη.
•Δεν χάνονται μέσα στα προβλήματά τους. Τα οριοθετούν, εξετάζουν τις εναλλακτικές τους και παίρνουν εκείνη την απόφαση που θα τους φέρει πιο κοντά σε αυτό που κάθε φορά χρειάζονται.
•Δεν καταστροφολογούν. Μετασχηματίζουν τον πόνο τους σε δημιουργία ή σε πράξεις αλτρουισμού.
•Δεν εναποθέτουν τις προσδοκίες τους στην τύχη, ή σε κάποιον άλλο εξωγενή παραγοντα. Γνωρίζουν ότι είναι οι ίδιοι ενεργοί συγγραφείς του βιβλίου της ζωής τους και δημιουργούν  μόνοι τους τις προϋποθέσεις για μια ποιοτική ζωή.
Go with the flow
Η στασιμότητα δεν ευνοεί την εξέλιξη. Το να μένουμε απαράλλακτοι και να μην μπορούμε να αφομοιώνουμε την αλλαγή, είναι μια προσέγγιση άκαμπτη, καθόλου βοηθητική για την εποχή που διανύουμε. Το να ζούμε με τη θεώρηση του « έτσι είμαι εγώ» όχι μόνο δε μας βοηθάει, αλλά μας καθιστά μονόφθαλμους. Προσαρμοζόμαστε λοιπόν στα νέα δεδομένα χωρίς όμως να κάνουμε εκπτώσεις στα όνειρά μας!

https://www.irenesblog.gr/
/by
,

Γίνε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου

Κατά βάθος όλοι ξέρουμε ποτέ είμαστε στον “ σωστό δρόμο”. Νιώθουμε μια γαλήνη, μια ηρεμία όταν υλοποιούμε τις επιθυμίες μας ή τουλάχιστον όταν  προσπαθούμε γι αυτό. Όταν δυσπιστούμε στις μαγικές συνταγές και στις εύκολες λύσεις γιατί μέσα μας γνωρίζουμε ότι η πιο μακρινή διαδρομή είναι αυτή που θα μας γυρίσει με ασφάλεια στο σπίτι. Έχουμε όμως έναν σαμποτέρ σε αυτήν την πορεία: τη συνήθεια, που μας εμποδίζει από το να ανακαλύψουμε νέα μονοπάτια και να γίνουμε πιο δεκτικοί σε νέες οπτικές, σε νέες τοποθετήσεις.  Αν εγκαταλείψουμε την παθητικότητά μας και δεχτούμε ότι εμείς οι ίδιοι μπορούμε να επιφέρουμε την αλλαγή επενεργώντας πάνω στα πράγματα, θα καταφέρουμε να διαμορφώσουμε μια πραγματικότητα που μας ωφελεί. Άλλωστε τις περισσότερες φορές,  είμαστε οι βασικοί υπεύθυνοι για οτιδήποτε μας συμβαίνει.

Για να εξασφαλίσουμε ότι είμαστε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας, έχει αξία να κάνουμε στον εαυτό μας τις παρακάτω ερωτήσεις:
Είμαι αρκετά παροντικός;
Το παρελθόν και το μέλλον είναι δυο φανταστικοί κόσμοι. Το παρελθόν είναι μια ανάμνηση και το μέλλον ένα σχέδιο. Απολαμβάνω  λοιπόν το παρόν, βουτάω στο εδώ και τώρα!
Μαθαίνω από τα σφάλματά μου;
Αποφεύγω να εκλογικεύω τα λάθη μου, θα με απομακρύνει από το να πάρω τα μαθηματά μου. Τα παραδέχομαι, τα νομιμοποιώ και τα χρησιμοποιώ ως σκαλοπατι για την εξέλιξή μου.
Ξέρω τι είναι αυτό που μου φταίει;
Για να μπορέσω να ενεργήσω πάνω σε κάτι, θα πρέπει πρώτα να το προσδιορίσω, να το κωδικοποιήσω. Διαφορετικά, δεν θα μπορέσω ούτε να το ελέγξω, ούτε να επιδράσω πάνω του.
Έχω συνείδηση της εσωτερικής μου δύναμης;
Το να ονειροβατώ, είναι βέβαιο πως δεν αυξάνει τις πιθανότητές μου να πετύχω όσα επιθυμώ. Το να συνειδητοποιήσω όμως οτι κάθε μου ενέργεια μπορεί να πυροδοτήσει μια σειρά αλλαγών και να αναλάβω δράση, τις αυξάνει άρδην.
Ξέρω τι θέλω;
Φροντίζω να είμαι ευθυγραμμισμένος με τις ανάγκες μου, τους στόχους μου και τα όνειρά μου. Δεν εφησυχάζω. Διαμορφώνω την ταυτότητά μου με βάση το δικό μου αξιακό σύστημα και στέκομαι με δυσπιστία απέναντι σε κανόνες που δεν με εκφράζουν.
Έχω απαλλαγεί από περιττά βάρη;
Αναγνωρίζω την πολυτέλεια της ησυχίας και την αποζητώ. Δεν προσπαθώ να γεμίσω τη ζωή μου με άχρηστα πράγματα και δεν φοβάμαι να ξεφορτωθώ άχρηστα φορτία.
Αγαπώ αρκετά τον εαυτό μου;
Τρέφω το σώμα και το πνεύμα μου και ενδυναμώνομαι τόσο σωματικά οσο και πνευματικά. Ικανοποιώ τη δίψα μου για μάθηση, γεμίζω τα κενά μου και « με χτίζω» δουλεύοντας πάνω στους περιορισμούς μου.
Ανησυχώ για τα σωστά πράγματα;
Κάνω δικά μου προβλήματα αφού όσο ευαισθητοποιημένος και αν είμαι στις ανάγκες των άλλων, τα προβλήματά τους δεν με αφορούν. Έχω ακόμη ξεκαθαρίσει μέσα μου πως ο αριθμός των followers μου στο instagram δεν συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τους προβληματισμούς μου.
Ποντάρω στη χαρά;
Επιλέγω για συνοδοιπόρους ανθρώπους που με ανεβάζουν ψηλά, που προσθέτουν έμπνευση και αξία στη ζωή μου και πετάω μαζί τους. Διατηρώ το πάθος μου για τη ζωή, ξέρω ότι τον έλεγχο της ευτυχίας μου τον έχω μόνο εγώ και διατηρώ ψηλά τα επίπεδα του ενθουσιασμού μου.
Πόσο σίγουρος είμαι για τον εαυτό μου;
Κανείς δεν ένιωσε σίγουρος από τον καναπέ του!Εκτίθεμαι σε καινούρια ερεθίσματα για να ενισχύσω τα επίπεδα της αυτοπεποίθησής μου. Εισάγω νέες δεξιότητες στη ζωή μου και αναβαθμίζω τις προσδοκίες μου. Δίνω στον εαυτό μου την άδεια να πραγματοποιήσει τα όνειρά του!

Αντί να κατασκευάζουμε μια κόλαση γύρω μας και μετά να θέλουμε να την κατοικήσουμε, δεν είναι καλύτερο να ακολουθήσουμε την παραίνεση του Καζαντζάκη; Να ζωγραφίσουμε με τα πινέλα και τα χρώματά μας τον δικό μας παράδεισο και να μπούμε μέσα;

https://www.irenesblog.gr/
/by
,

Ανθεκτικότητα : υπερνικώντας τα εμπόδια

«Η ζωή συνεχίζεται», « μην τα παρατάς», « προχώρα μπροστά». Πόσες φορές δεν έχουν λειτουργήσει παρηγορητικά αυτές οι εκφράσεις που φωτογραφίζουν την έννοια της ανθεκτικότητας; Το έχει γράψει και ο Robert Frost ( Αμερικανός ποιητής): « ό,τι έχω μάθει για τη ζωή, συνοψίζεται στην εξής λέξη: συνεχίζεται».

               Τι ακριβώς είναι η ανθεκτικότητα;
Είναι η ικανότητα να μπορείς να αναρρώσεις συναισθηματικά από προσωπικές ή επαγγελματικές αναποδιές και ιδανικά να αποκομίσεις και κάτι από αυτήν την εμπειρία. Να επιδείξεις κουράγιο. Δεν είναι τυχαία η έκφραση : εφτά φορές αν πέσεις οχτώ να σηκωθείς.

        Μπορούμε να εξασκηθούμε σε αυτήν; ΝΑΙ!!

Σίγουρα σε κάποιους είναι ένα έμφυτο χάρισμα, γραμμένο στο DNA τους. Αρκεί να παρατηρήσουμε αδέρφια από δυσλειτουργικές οικογένειες: κάποιοι μεγαλώνοντας, κατέφυγαν στα ναρκωτικά, ενώ άλλοι είχαν πιο ομαλή μετάβαση στην ενηλικίωση.
                           Πώς καλλιεργείται;
Η ανθεκτικότητα καλλιεργείται στα παιδιά από τους γονείς. Καθώς οι γονείς αποτελούμε τα πιο ισχυρά πρότυπα για τα παιδιά μας και τα παιδιά είναι μιμητικά όντα, ο τρόπος που διαχειριζόμαστε τις αντιξοότητες, από την πιο απλή μέχρι την πιο σημαντικη, λειτουργεί διδακτικά για εκείνα.

Ένα από τα καλύτερα μαθήματα που μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά μας είναι ότι μαθαίνουμε από τα λάθη μας και αποδεχόμαστε τις δυσκολίες τις ζωής. Δυστυχως, δεν έχουν όλοι οι γονείς αυτές τις δεξιότητες και δε μπορούν να τις μεταλαμπαδεύσουν στα παιδιά τους.

Ο αθλητισμός βοηθά πολύ στο να διδάξει τους νέους πώς να χτίσουν δεξιότητες ανθεκτικότητας αφού τους μαθαίνει από πολύ νωρίς την έννοια της επιμονής αλλά και της αποδοχής της ήττας και της θεώρησης του « προχωράω μπροστά, δεν μένω προσκολλημένος σε μια κατάσταση».
Ανθεκτικότητα και ευτυχία
Άν παρατηρήσουμε τους ευτυχισμένους ανθρώπους, θα διαπιστώσουμε ότι η ζωή τους απέχει πολύ από την τελειότητα. Η επιτυχία τους και η ευημερία τους δεν αποδίδονται στις καταστάσεις, αλλά στην οπτική τους για τη ζωή.

Δεν είναι το τι μας συμβαίνει, αλλά πώς το αντιμετωπίζουμε

Η ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις. Όταν έρθει και η δίκη μας σειρά να τις αντιμετωπίσουμε, θα είναι πολύ βοηθητικό να έχουμε τα εργαλεία να το κάνουμε αφού η ανθεκτικότητα είναι μια επίκτητη δεξιότητα εκτός από έμφυτη. Έρευνες έχουν δείξει πως οι ανθεκτικοί άνθρωποι καταλαβαίνουν ποσό σημαντική είναι η συμβολή τους στην ευτυχία τους και πως είναι ικανοί να λύσουν προβλήματα ακόμη κι αν δεν έχουν έτοιμη τη λύση.
Στο δρόμο της ανθεκτικότητας
Τι κάνει ο ανθεκτικός;
1.      Ζητάει βοήθεια
 Είναι απόλυτα συνειδητοποιημένος ως προς το τι μπορεί να κάνει μόνος του. Πιο συγκεκριμένα, ξέρει να απευθύνεται για βοήθεια στο σωστό άτομο, κάνει επιδέξιες επιλογές σε σχέση με το σε ποιον φίλο ή συγγενή θα στραφεί κάθε φορά.
2.      Μαθαίνει από την αποτυχία
Έχει από νωρίς καταλάβει ότι η αποτυχία είναι ένα απαραίτητο εμπόδιο, ένα « αναγκαίο κακό» που θα τον οδηγήσει στην επιτυχία. Όπως γράφει και γνωστός ψυχολόγος, η επιλογή είναι απλή: Learn to fail or fail to learn.
3.       Μένει στη θετική συχνότητα
Διατηρεί ρεαλιστική αισιοδοξία αφού είναι απαραίτητο συστατικό της ευτυχίας. Άνθρωποι με υψηλά επίπεδα ανθεκτικότητας δεν υποκύπτουν στον αρνητισμό σε στρεσογόνες καταστάσεις και μπορούν να διατηρήσουν κάποια επίπεδα θετικότητας.
4.       Προχωρά μπροστά
Έχει αυτεπάρκεια ( self- efficacy), πίστη δηλαδή στις ικανότητές του, που είναι το βασικό συστατικό για να αποτινάξει κανείς το χρόνιο στρες και τις δυσκολίες. Δεν αφήνει τον εαυτό του έρμαιο στις αποφάσεις των άλλων και προσαρμόζει το περιβάλλον στα δικά του « θέλω». Επιδεικνύει επιμονή: πειραματίζεται με εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης προβλημάτων και εναλλακτικές προσεγγίσεις μέχρι να βρει την κατάλληλη.
Αντί να αναλωνόμαστε στο τι πήγε λάθος μέσα στην ημέρα δεν είναι καλύτερο να επιδείξουμε ανθεκτικότητα; Να μην εστιάσουμε στα αρνητικά συναισθήματα, όσο δελεαστικό και βολικό και αν φαντάζει. Το πιστοποιούν και οι έρευνες: Για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε πλήρως το δυναμικό μας και να ανθίσουμε, η αναλογία θετικών – αρνητικών συναισθημάτων θα πρέπει να είναι 3 προς 1.
Η επιλογή μοιάζει με μονόδρομο!
https://www.irenesblog.gr/
/by