Όσα ήθελα να πω αλλά δεν είπα, γιγαντώνονται με τον καιρό μέσα μου. Γίνονται θηρίο και με πνίγουν, είτε με τη μορφή ψυχικής ασθένειας, είτε με τη μορφή εθισμού. Μεγάλος εθισμός είναι και το φαγητό. Δύσκολα κανείς μπορεί να απεξαρτηθεί από αυτό. Είναι και αυτό ένα ασφαλές καταφύγιο. Σύμφωνα με τη θεωρία που ονομάζεται Internal Family Systems, (Εσωτερικά Οικογενειακά Συστήματα), υπάρχουν τρία κομμάτια, τρεις υποπροσωπικότητες  που κυριαρχούν στη ζωή μας: το κομμάτι των εξόριστων (Exiles), το κομμάτι των διαχειριστών (Managers), και το κομμάτι των πυροσβεστών (Firefighters).

Πιο αναλυτικά :
Exiles :´Ο,τι εξορίζω γιατί με πονά : τραύματα, άβολες και δυσάρεστες καταστάσεις, συναισθήματα που δεν εκφράστηκαν : θυμός, αγανάκτηση, σύγχυση, απελπισία, ντροπή, απώλεια.

Managers: Χρήσιμες άμυνες που επιστρατεύω για να διαχειριστώ εξόριστες καταστάσεις και συναισθήματα:  εκλογίκευση, συμφιλίωση, αίσθηση δύναμης, έκφραση συναισθημάτων, ανάκτηση ελέγχου ζωής.

Firefighters: Αποσπούν την προσοχή μου από την ουσία, την στρέφουν κάπου άλλου (φοβία, υπερφαγία), συντηρώντας έτσι ένα προβληματικό σχήμα.

Όλα αυτά λοιπόν που δεν είπα αλλά ένιωσα, δεν εκφράστηκαν, θάφτηκαν βαθιά μέσα μου αλλά δεν διαγράφτηκαν. Απωθήθηκαν στο ασυνείδητο και απέκτησαν περισσότερη δύναμη. Μπορεί να ισορρόπησα με τη βοήθεια των managers, η πληγή μου όμως συνέχισε να αιμορραγεί εσωτερικά και αφού αρνήθηκα να δώσω φωνή σε αυτό που με δυσαρεστούσε, αυτό μεταμφιέστηκε  και βγήκε στην επιφάνεια με άλλους τρόπους, με λάθος τρόπους: εθισμοί, βία, μανία, αυτοκτονικότητα, καταναγκασμοί.

Τι πρέπει να κάνω;

Σύμφωνα πάλι με την προσέγγιση IFS, θα πρέπει να εκπαιδεύσω όλα τα κομμάτια μου ώστε να συνυπάρχουν αρμονικά και ειρηνικά. Μάλιστα υπάρχει και σχετικό ανέκδοτο που αναφέρει πως « τα πάω πολύ καλά με τους εαυτούς μου». Σα να έχω έναν συντονιστή, τον Εαυτό μου και να του έχω αναθέσει ένα πολύ δύσκολο έργο: να ηγηθεί μιας ομάδας, να φροντίσει να γνωριστούν καλά τα μέλη της, να εξασφαλίσει μια σχέση ειλικρίνειας ανάμεσα τους, για να μπορέσει να ισορροπήσει το σύστημα και να καταφέρει ο ίδιος να παραμείνει στο κέντρο του. Αυτό δεν είναι ένα εύκολο έργο, αφού οι φωνές μέσα μου είναι πολλές και διαφορετικές και τα μηνύματα που στέλνουν είναι αντιφατικά: ο επικριτικός ενήλικας κατευθύνει, σαμποτάρει και τιμωρεί, ο στοργικός γονέας προστατεύει, ο ηθικός ενήλικας λαμβάνει αποφάσεις και τηρεί τους κανόνες, ο μόνιμος αντιρρησίας εξίσταται με το παραμικρό και το αβοήθητο παιδί ζητά προστασία. 

Βήματα εξισορρόπησης:

  1. Καλοδέχομαι και κατανοώ όλες τις εσωτερικές μου φωνές
  2. Μπαίνω στη θέση του παρατηρητή και εντοπίζω με ποιους τρόπους κάποιες φωνές μπορούν να μου δυσχαιράνουν τη ζωή
  3. Αγκαλιάζω, φροντίζω και ηρεμώ τα ενοχλητικά κομμάτια μου, δεν τα απορρίπτω, δεν τα διώχνω. 

Έτσι, κάθε φορά που αντιμετωπίζω ένα πρόβλημα ή βρίσκομαι σε κάποιο δίλημμα, αφήνω όλες μου τις φωνές να εκφραστούν και αν νιώσω ότι κάποια γίνεται ενοχλητική, προσπαθώ διερευνήσω τι την ενοχλεί, να την διαβεβαιώσω ότι δεν κινδυνεύει έτσι ώστε να μπορέσει και αυτή να χαλαρώσει.

Η ομαδική ψυχοθεραπεία ξεκίνησε το 1940 και ανάλογα με τις εκάστοτε μεταβολές ή εμφανισεις νέων προσεγγίσεων, εμφανίζονταν οι αντίστοιχες παραλλαγές στις θεραπευτικές ομάδες. Υπάρχουν ομάδες για όλες τις προτιμήσεις και ανάγκες : Ομάδες αυτογνωσίας και αυτοβοήθειας, ομάδες τραυμάτων, ομάδες ονείρων, ομάδες ψυχοδράματος, ομάδες κατάθλιψης, ομάδες για διατροφικές διαταραχές, ομάδες για ασθενείς διαφόρων παθήσεων, ομάδες για θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, ομάδες ατόμων με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, ομάδες σεξουαλικά κακοποιημένων ατόμων, ομάδες Ανώνυμων Αλκοολικών, ομάδες για διαζευγμένους, ομάδες για ανθρώπους σε πένθος, ομάδες για διαταραγμένες οικογένειες, ομάδες για παντρεμένα ζευγάρια, διαδικτυακές ομάδες υποστήριξης (ιδιαίτερα χρήσιμες γι’ αυτήν την περίοδο που διανύουμε) και πολλές άλλες.

Ο αριθμός των ατόμων ποικίλλει. Ξεκινούν από 4 άτομα και μπορεί να φτάσουν τα 20. Στην περίπτωση μεγάλου αριθμού ατόμων, απαιτούνται δυο συντονιστές και αποστάσεις ασφαλείας τώρα πια, λόγω του ιού. Στόχος των ομάδων, είναι η αλλαγή και η ωρίμανση. Τα οφέλη των ομάδων είναι πολλά, το βασικότερο όμως είναι ότι μέσα από τη διάδραση με τα υπολοιπα μέλη, οι θεραπευόμενοι αναγνωρίζουν και κατανοούν τι πάει λάθος στις αλληλεπιδράσεις τους όχι μόνο στην ομάδα αλλά και στη ζωή. Έτσι, αλλάζουν αυτά τα δυσπροσαρμοστικά μοτίβα και υιοθετούν άλλα, πιο λειτουργικά. Με ποιους τρόπους όμως βοηθάει τους θεραπευόμενους η ομαδική θεραπεία;

Καλλιεργεί την ελπίδα

Η πίστη στη δύναμη της ομάδας είναι από μόνη της αποτελεσματική, πόσο μάλλον το γεγονός ότι πριν από το ξεκίνημα μιας ομάδας, ο θεραπευτής ενισχύει τις θετικές προσδοκίες και τονίζει τις θεραπευτικές δυνατότητες της ομάδας. Εκείνο όμως που ενισχύει περισσότερο την ελπίδα, είναι το γεγονός ότι το κάθε μέλος έρχεται σε μεγάλη επαφή με ανθρώπους με παρόμοια προβλήματα, οι οποίοι έχουν βελτιωθεί χάρη στη θεραπεία.

Διαψεύδει τα αισθήματα μοναδικότητας

Πολλά μέλη μπαίνουν σε ομάδες πιστεύοντας ότι είναι μοναδικοί στη δυστυχία τους και στα προβλήματά τους. Αυτό συμβαίνει λόγω της κοινωνικής απόσυρσης που βιώνουν, η οποία προκύπτει από τις διαπροσωπικές τους δυσκολίες. Αυτές, καθιστούν τη δυνατότητα ουσιαστικής στενής προσωπικής σχέσης σχεδόν αδύνατη.Μέσω της ομάδας όμως, τα μέλη συνειδητοποιούν ότι δεν είναι μόνοι στη δυστυχία τους και αυτό είναι μεγάλη πηγή ανακούφισης, αφού οι θεραπευόμενοι βιώνουν την εμπειρία του « όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε».

Ενισχύει τη μιμητική διαδικασία

Η μιμητική συμπεριφορά είναι διάχυτη μέσα στις ομάδες. Οι θεραπευόμενοι μιμούνται τον θεραπευτή, που λειτουργεί ως πρότυπο συγκεκριμένων συμπεριφορών: Μιμούνται τον τρόπο έκφρασής του, ακόμα και τον τρόπο σκέψης του. Το πιο σημαντικό όμως, είναι ότι οι θεραπευόμενοι μιμούνται κάποια χαρακτηριστικά των άλλων μελών της ομάδας και ακόμη μαθαίνουν και επωφελούνται μέσω της παρατήρησης. Μέσα από τον ρόλο του παρατηρητή λοιπόν, μαθαίνουν πώς χειρίζονται τα προβλήματά τους τα άλλα μέλη, αλλά και δρέπουν τα οφέλη της θετικής έκβασης της θεραπείας κάποιου άλλου θεραπευομενου με παρόμοια προβλήματα.

Αναπτύσσει κοινωνικές δεξιότητες

Οι τεχνικές κοινωνικοποίησης ποικίλλουν στις ομάδες. Υπάρχουν ομάδες όπου η κοινωνική μάθηση επιβάλλεται να είναι άμεση. Τέτοιες είναι οι ομάδες εφήβων, όπου μπορεί να ζητηθεί στα μέλη να υποδυθούν ρόλους, για το πως για παράδειγμα μπορεί να ζητήσει ένα αγόρι ραντεβού από μια κοπέλα. Σε άλλου τύπου ομάδες, η κοινωνική μάθηση είναι πιο έμμεση αλλά και πάλι υπαρκτή, αφού τα μέλη των δυναμικών ομάδων αποζητούν την ανατροφοδότηση, πληροφορίες δηλαδή αναφορικά με τη δυσπροσαρμοστικη τους συμπεριφορά. Η ανατροφοδότηση αυτή δίνει μια πολύ καλή εξήγηση για την απομόνωση ή τη μοναξιά των μελών. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να αποφεύγει τη βλεμματική επαφή και αυτό να απομακρύνει τους άλλους από κοντά του.

Επιταχύνει την αλληλεπίδραση 

Αυτό πραγματοποιείται μέσω δομημένων ασκήσεων, οι οποίες βοηθούν τα μέλη να έρθουν σε επαφή με καταπιεσμένα συναισθήματα, με άγνωστα κομμάτια του εαυτού τους αλλά και να έχουν καλύτερη επίγνωση της σωματικής τους κατάστασης. Τέτοιες ασκήσεις έχουν να κάνουν με διαλογισμό και τεχνικές χαλάρωσης. Άλλες ασκήσεις, αφορούν την ομάδα συνολικά, ή ένα μέλος απέναντι στη ομάδα (δυστυχώς, τετοιου τύπου ασκήσεις που προωθούν τη σωματική επαφή  θα πρέπει να περιμένουν λόγω της τρέχουσας κατάστασης.) Μια τέτοια ασκηση είναι το “trust fall”(πτώση με εμπιστοσύνη), όπου ένα μέλος στέκεται στο κέντρο του κύκλου με τα μάτια κλειστά και αφήνεται να πέσει στα χέρια της ομάδας που το αγκαλιάζει και του φέρεται στοργικά. Μια άλλη άσκηση, ονομάζεται    «blind walk» (τυφλος περίπατος) και τα μέλη χωρίζονται σε δυάδες. Σε κάθε ζευγάρι, ο ένας έχει τα ματια του κλειστά και ο αλλος έχει τον ρόλο του καθοδηγητή. Μια τέτοια άσκηση μπορεί να αποκαλύψει πολλά για συγκρουόμενους εσωτερικους ρολους και απωθημένα συναισθήματα. 

 

Σύμφωνα με τις αρχές της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας (CBT), ο δυσλειτουργικός τρόπος σκέψης μας, επηρεάζει όχι μόνο τη διάθεσή μας αλλά και τη συμπεριφορά μας. Πολλές φορές, σκεφτόμαστε με λάθος τρόπο και παρόλο που κάποιες αυτόματες σκέψεις μας είναι αληθινές, υπάρχουν πολλές που είναι αναληθείς ή περιέχουν μόνο έναν μικρό βαθμό αλήθειας. ´Ετσι, δημιουργούνται στρεβλώσεις, […]

Πολλές φορές, ακόμη και όταν υπάρχουν γύρω μας όλες οι προϋποθέσεις για να είμαστε ευτυχισμένοι, δε νιώθουμε πλήρεις. Φοβόμαστε πως αυτό το συναίσθημα δεν θα κρατήσει για πάντα, πως θα χάσουμε ό,τι αγαπάμε, πως δεν θα είμαστε ασφαλείς ή υγιείς. Η πρώτη παρόρμηση, είναι να απωθήσουμε τα άγχη και τις ανησυχίες μας με την ελπίδα ότι έτσι θα φύγουν. Αυτό όμως είναι λάθος τακτική. Μόνο αν τα κοιτάξουμε κατάματα χωρις να τα επικρίνουμε και τα εξετάσουμε προσεκτικά για να βρούμε την πηγή τους,  θα μπορέσουμε να τα αποδομήσουμε και θα σταματήσουμε να είμαστε υποχείριό τους. Αν λοιπόν δεν καταπιέζουμε τους φόβους μας αλλά τους κοιτάμε κατάματα, τους διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά και αυτό φέρνει την οριστική λύτρωση και την απόλυτη ελευθερία.

Φόβος και σχέσεις
Πολλές φορές, η επιθυμία μας να έχουμε έναν σύντροφο, είναι η προέκταση της επιθυμίας μας να έχουμε κάποιον να μας φροντίζει. Για να διερευνήσουμε αν οι σχέσεις μας βασίζονται στην αμοιβαία ανάγκη ή στην αμοιβαία ευτυχία, δεν έχουμε παρά να ρωτήσουμε τον εαυτό μας. Αν βασίζονται στην ανάγκη, στον φόβο, δεν έχουν γερά θεμέλια και δεν θα μακροημερεύσουν.

Φόβος και συνήθειες

Όλοι ενδίδουμε σε συνήθειες και υιοθετούμε συμπεριφορές που δεν είναι ακριβώς ωφέλιμες: το να αγοράζουμε τακτικά ρούχα, το να βλέπουμε παθητικά τηλεόραση ή το να περνάμε πολύ χρόνο σε μια συγκεκριμένη καφετέρια. Αυτό που θα πρέπει να κάνουμε, είναι να κοιτάξουμε σε βάθος μέσα μας και να διακρίνουμε τον πρωτογενή φόβο και την πρωταρχική επιθυμία που βρίσκονται πίσω από τις συμπεριφορές μας.

Ενσυνειδητότητα: Το αντίδοτο στον φόβο

Είναι στην ανθρώπινη φύση μας να σκεφτόμαστε καμία φορά πράγματα που ανακινούν αισθήματα φόβου και θλίψης ή να ανακαλούμε τον παλιό μας πόνο. Μάλιστα πολλές φορές, επιστρέφουμε σε αυτές τις αναμνήσεις, όσο επώδυνες και αν είναι. Ακριβώς σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επιστρατεύσουμε την ενσυνειδητότητά μας, η οποία μας θυμίζει ότι η παρούσα στιγμή είναι ό,τι χρειαζόμαστε και δεν χρειάζεται να ανατρέχουμε στα παλιά. Το παρελθόν έχει παρέλθει,και δεν μπορεί να μας προσφέρει την ίαση που χρειαζόμαστε. Αντίθετα, μπορεί να μας προκαλέσει αληθινό πόνο, όχι μόνο συναισθηματικό αλλά και σωματικό. Αντί λοιπόν να ξαναπροβάλλουμε παλαιότερες καταστασεις, υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι έχουμε και άλλη επιλογή: να δούμε τη στιγμή όπως είναι και να αφήσουμε το παρελθόν στην άκρη. 

´Ασκηση: Μιλώ στο παιδί μέσα μου

Τοποθετώ δύο καρέκλες αντικριστά. Κάθομαι πρωτα στη μια και προσποιούμαι ότι είμαι το αδύναμο, ευάλωτο παιδί. Αφήνω τον εαυτό μου ελεύθερο να εκφραστεί: « Φοβάμαι, νιώθω αβοήθητος, κανείς δε με φροντίζει, δε μπορώ να κάνω τίποτα».Καθώς εκφράζομαι, επιτρέπω σε αισθήματα άγχους, απελπισίας και απόγνωσης να έρθουν στη επιφάνεια. Τα καλωσορίζω και τα αποδέχομαι. Δίνω στο απροστάτευτο παιδί όσο χρόνο χρειάζεται για να εκφραστεί και να αποσυμπιεστεί. Όταν τελειώσει, σηκώνομαι και κάθομαι στην άλλη καρέκλα, όπου υποδύομαι τον ρόλο του ενηλίκου εαυτού μου. Κοιτάζω την απέναντι καρέκλα και φαντάζομαι ότι μιλώ στο αβοήθητο παιδί που κρύβεται μέσα μου. Το κανακεύω και το καθησυχάζω: « Καλέ μου άκουσέ με. Είμαι ο ενήλικος εαυτός σου. Δεν είσαι πια ένα απροστάτευτο παιδάκι. Έχεις ενηλικιωθεί. Είσαι έξυπνος, ώριμος , δυνατός και μπορείς να προστατεύεις μόνος σου τον εαυτό σου, να επιβιώνεις μόνος σου. Δεν χρειάζεσαι κάποιον άλλον για να σε φροντίσει. 

Κάνοντας αυτήν την άσκηση, διαπιστώνουμε ότι μας κατακλύζει ένα αίσθημα σιγουριάς και ασφαλείας. Ένα αίσθημα που προέρχεται από την πίστη στον εαυτό μας και όχι από την προσκόλληση σε κάποιον άλλον. Το πρώτο βήμα για να αποχωριστούμε τον φόβο μέσα μας, είναι να τον αναγνωρίσουμε και να τον εξημερώσουμε. Ύστερα, έρχεται η επίγνωση ότι είμαστε ασφαλείς και ότι δεν χρειαζόμαστε κανέναν άνθρωπο – αποκούμπι. Είμαστε απολύτως ικανοί να φροντίζουμε και να υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας, αλλά και να απολαμβάνουμε το σπίτι μας, το παρόν δηλαδή, δίχως να μας στοιχειώνει το παρελθόν μας, που έχει παρέλθει και χωρίς να χανόμαστε μέσα στα σχέδιά μας για το μέλλον. Δεν ωφελεί να εγκλωβιζόμαστε σε εμμονικές διαδικασίες προγραμματισμού, χάνοντας το εδώ και τώρα. Λειτουργούμε λοιπόν στο παρόν, ζούμε ενσυνείδητα σε αυτό και μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε την παρούσα στιγμή με τον καλύτερο τρόπο.

Η ομορφιά της ζωής είναι μπροστά μας, αλλά δεν είμαστε σε θέση να την ακούσουμε, αφού υπάρχει πολλή φασαρία μέσα μας: το μυαλό μας και το σώμα μας είναι γεμάτα θορύβους. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, ότι η ησυχία, η μη δράση, είναι επίσης δράση αλλά και ότι υπάρχουν εμπειρίες χωρίς ήχο, που είναι δυνατότερες από οποιονδήποτε ήχο. Η κοινωνία μας όμως δεν μας βοηθά, αφού δεν επικροτεί αυτού του είδους τη δραση. Αντίθετα, την παρερμηνεύει ως αδράνεια, ως νωχελικότητα. Πολλές φορές μας λένε: «Κάνε κάτι, μην κάθεσαι», προτρέποντάς μας έτσι να ενεργήσουμε. ´Ενας γνωστός γκουρού όμως λέει: « Μην κάνεις τίποτα, κάθισε!». Έχουμε όμως ταυτίσει τόσο πολύ την ησυχία, τη σιωπή με την απραξία, που ακόμη και αν κάποιες φορές επιθυμούμε να καθίσουμε και να μην κάνουμε τίποτα, όταν μας δίνεται η ευκαιρία, νιώθουμε αμήχανα, δεν ξέρουμε πώς να εκμεταλλευτούμε αυτές τις στιγμές.

Η σιωπή και οι άλλοι
Όλοι αποζητούμε τη σύνδεση με τους άλλους και μας απασχολεί το κομμάτι της συντροφικότητας. Για να μπορέσουμε να επανασύνδεθουμε με τους σημαντικούς άλλους μας, πρέπει να αναζητήσουμε τους τρόπους. Ένας τέτοιος, που μπορεί ακόμη και να κατοχυρώσει την ευτυχία μας, είναι η άνεση μέσα στη σιωπή, μια σιωπή που προέρχεται από την οικειότητα. Μπορούμε να ευεργετηθούμε από την παρουσία των άλλων, αφού η παρουσία είμαι το πολυτιμότερο πράγμα που μπορεί κάποιος να μας δώσει. Συνυπάρχουμε  λοιπόν χωρίς να πρέπει κάτι να κάνουμε ή να πούμε, χωρίς να πρέπει να γεμίσουμε τα κενά. Αρκεί να θυμόμαστε ότι το άηχο μπορεί να κάνει πιο πολύ θόρυβο από οποιαδήποτε φωνή και να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε ανούσια την ενέργειά μας φωνάζοντας ή μιλώντας δυνατά.

Η κοινωνία μας, δεν επιδοκιμάζει μόνο τη δραση, αλλά και την επίτευξη των στόχων, αφού είναι στοχοκεντρική. Μας ωθεί να κινούμαστε προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, έχοντας πάντα συγκεκριμένο στόχο στο μυαλό. Η παρέκκλιση από τον στόχο θεωρείται ατόπημα. Οι ανατολικές θρησκείες από την άλλη και η πρακτική του διαλογισμού προωθούν τη φωτισμένη «ζωή χωρίς στόχο» και πρεσβεύουν ακριβώς το αντίθετο: Ότι τα πάντα βρίσκονται ήδη μέσα μας. Συνεπώς, δεν χρειάζεται να τρέχουμε να φτάσουμε αυτό που κάθε φορά τοποθετούμε μπροστά μας, ούτε να αναλωνόμαστε στο κυνήγι της ευτυχίας σκεπτόμενοι ότι υπάρχει κάποιο καλύτερο μέρος στο οποίο πρέπει να φτάσουμε. 

Ας εκπαιδευτούμε λοιπόν στο να κάνουμε το οτιδήποτε, από το βούρτσισμα των δοντιών, ως το πότισμα των φυτών, με επίγνωση και χωρίς στόχο. Μια πολύ όμορφη και αποτελεσματική συνήθεια που θα μας βοηθήσει να επεκτείνουμε την επίγνωσή μας αλλά και να συνδεθούμε στενότερα με τους γύρω μας, είναι η εξής: Προσκαλούμε φίλους, να εστιάσουμε την προσοχή μας στην αναπνοή και μαζί να κλείσουμε το εσωτερικό μας ραδιοφωνο. Αυτή η συλλογική διαδικασία ευνοεί τη σύνδεσή μαζί τους, αφού εάν όλοι μαζί σταματήσουμε να σκεφτόμαστε και αρχίσουμε να αναπνέουμε, παύουμε να είμαστε απομονωμένες και ξεχωριστές οντότητες και δρούμε συλλογικά ως μια υπερδύναμη. Έτσι, παράγεται μια πιο δυνατή ενέργεια από αυτήν που παράγουμε όταν αναπνέουμε ενσυνείδητα μόνοι μας.

Η σιωπή και εμείς

Η εσωτερική μοναχικότητα, που δεν είναι ταυτόσημη με την κοινωνική απόσυρση, είναι πολύ αναζωογονητική και μπορεί να μας τροφοδοτήσει με πολλά οφέλη αν της το επιτρέψουμε. Σχετίζεται με το πόσο επιμελείς είμαστε στην προσπάθεια μας να συνδεθούμε με τον αληθινό μας εαυτό. Πόσο επιτρέπουμε στο σώμα μας να χαλαρώσει και πόσο αφήνουμε την ενέργεια της ενσυνειδητότητας και της συγκέντρωσης να διεισδύσει. Μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι στο εδώ και τώρα; Μπορούμε να έχουμε ειρήνη και χαρά αυτήν ακριβώς τη στιγμή; Μπορούμε! Ακόμη και αν έχουμε περάσει όλη μας τη ζωή αναβάλλοντας την ηρεμία μας. Μπορούμε να σταματήσουμε τις σκέψεις μας, να πάρουμε ενσυνειδητές αναπνοές και να βρούμε τη γαλήνη και την ειρήνη που αποζητούμε. Γιατι όμως να σπαταλήσουμε όλη μας τη ζωή για να μάθουμε να είμαστε παρόντες και να εκτιμήσουμε το θαύμα της ζωής; Ας το κάνουμε εδώ και τώρα!

 

Γιατί αποφεύγουμε την αλλαγή; Γιατί δεν αφήνουμε να βγουν στην επιφάνεια τα δημιουργικά στοιχεία που εδρεύουν μέσα μας; Γιατί αντιστεκόμαστε στο κάλεσμα της ζωής; Επειδή τοποθετούμε μόνοι μας αόρατους φράχτες: φανταστικά σύνορα που ορίζουν την πραγματικότητά μας. Μεγαλώνοντας,  οικειοποιούμαστε αρνητικες πεποιθήσεις και περιοριστικές φοβίες που μας εμποδίζουν να χαρούμε τα δώρα της ζωής.

 Τι πρέπει όμως να κάνουμε για να μπορέσουμε να αφεθούμε με πίστη και χωρίς φόβο στο ανώτερο πλάνο; Να μπούμε στη θέση του παρατηρητή και να αναγνωρίσουμε τους αόρατους φράχτες μας. Αφού τους αποδεχτούμε, θα ασκήσουμε τη δύναμη της θέλησής μας και θα προχωρήσουμε προς τις ανεξάντλητες δυνατότητες μας μειώνοντας πρώτα τις αντιστάσεις μας.

Σύμφωνα με την ιστορία του αλυσοδεμένου ελέφαντα, υπήρχε κάποτε ένας θεόρατος ελέφαντας σε ένα τσίρκο. Πολύ συνηθισμένο. Το παράδοξο όμως ήταν ότι στεκόταν δεμένος σε ένα μικροσκοπικό ξύλο που ελάχιστα έμπαινε μέσα στο έδαφος. Σύμφωνα με τη λογική, ένα ζώο που μπορεί να λυγίσει σίδερα με τη δύναμή του, θα μπορούσε εύκολα να σπάσει τα δεσμά του και να δραπετεύσει. Τι τον κρατούσε όμως; Το ότι τον έδεναν σε ένα παρόμοιο ξυλαράκι από τότε που ήταν μικρός και ανυπεράσπιστος. Τότε πάσχιζε να ελευθερωθεί αλλά δεν τα κατάφερνε γιατί το ξύλο ήταν πολύ δυνατό για τις δυνάμεις του. Αφού προσπάθησε τότε πολλές μερες, αποδέχθηκε την αδυναμία του και υποτάχτηκε στη μοίρα του. Η ανάμνηση λοιπόν εκείνης της αδυναμίας, έμεινε χαραγμένη στη μνήμη του και έκανε τον ελέφαντα να νομίζει ότι δεν μπορεί να δραπετεύσει. Το χειρότερο είναι ότι δεν αμφισβήτησε αυτήν την ανάμνηση και δεν προσπάθησε ποτέ να ξαναδοκιμάσει τις δυνάμεις του. Έτσι και εμείς, γυρίζουμε τον κόσμο έχοντας τοποθετήσει ένα σωρό αόρατους φράχτες που μας στερούν την ελευθερία. Γιατί; Επειδή μια φορά, πριν από πολλά χρόνια, προσπαθήσαμε κάτι και δεν το καταφέραμε. Ζούμε σε μια ανάμνηση, στον μικρό εαυτό μας που δεν υπάρχει πια, εκείνου που δεν τα κατάφερε.

Ο μόνος τρόπος όμως για να μάθουμε αν τώρα μπορούμε, είναι να σηκώσουμε τα μανίκια και να δοκιμάσουμε ξανά, με πείσμα, σα να ήταν η πρώτη φορά. Αφού συνειδητοποιήσουμε ότι ο φόβος είναι ένα φάντασμα που δημιουργεί μια ψευδαισθησιακή πραγματικότητα, μαθαίνουμε να δείχνουμε επιμονή και εμπιστοσύνη. Σαν τους τεχνίτες των διαμαντιών, που κάθε μέρα κόβουν μεθοδικά και με αφοσίωση την πέτρα τους. Μια μέρα, ένα και μόνο χτύπημα θα σπάσει την πέτρα και θα αποκαλύψει το διαμάντι.´Ετσι, θα ανταμειφθούμε αναπάντεχα για το θάρρος μας λαμβάνοντας υπέροχα δώρα όπως αυτό της προσωπικής ανάπτυξης και της σοφίας.

Τι μπορεί να μας κινητροδοτήσει σε αυτήν την προσπάθεια; Η σκέψη ότι δεν θα υπάρξει ποτέ καλύτερος εαυτος μας από εμάς τους ίδιους. Όσο και να προσπαθήσει κάποιος να μας μιμηθεί, θα είναι λιγότερο καλός σε σχέση με τον αυθεντικό εαυτό μας αφού ο καθένας μας είναι μοναδικός. Πώς όμως θα μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε το κρυφό δυναμικό μας; Πώς θα απελευθερώσουμε μεγαλύτερο μέρος από την κρυφή δημιουργικότητά μας; Πώς θα πλησιάσουμε περισσότερο στον προορισμό μας; Σκεπτόμενοι ότι δεν θα υπάρξει ποτέ καλύτερη στιγμή από το σήμερα για να απαλλαγούμε από τους φόβους μας και να γίνουμε ο καλύτερος εαυτός μας. Όπως είπε κάποτε και ο Ηρόδοτος « Είναι καλύτερο, τολμώντας τα πάντα, να παθαίνεις τα μισά απ’ όσα φοβάσαι, παρά, κυριευμένος προκαταβολικά από φόβο για κάθε ενέργεια, ποτέ να μην κανεις τίποτα».

 

Η αποδοχή φέρνει μαζί της μια ελευθερία. Αποδέχομαι σημαίνει πως αναζητώ το καλό που κρύβεται μέσα σε ένα εμπόδιο, σε μια ταλαιπωρία. Το να μπορούμε  να χαλαρώνουμε και να απολαμβάνουμε ακόμη και μια κατάσταση δυσάρεστη, βασανιστική για εμάς, γιατί γνωρίζουμε πως η σύγχυση, ο πόνος, ο φόβος, η αβεβαιότητα και η σύγκρουση είναι οχήματα για την ανάπτυξή μας και καλλιεργούν ποιότητες.Μπορεί όπως οι μαθητές του σχολείου να μην απολαμβάνουμε το μάθημα και να προτιμούμε το διάλειμμα, το πρώτο όμως είναι εκείνο που θα μας διαμορφώσει. Όταν λοιπόν αποδεχτούμε ότι στη ζωή δεν υπάρχει μόνο η πανσέληνος, αλλά υπάρχουν και τα μαύρα φεγγάρια, τότε οι ζόρικες μέρες και οι δύσκολες εποχές θα είναι συντομότερες. Νομοτελειακά εξάλλου, τη νύχτα διαδέχεται η μέρα.

Η αγάπη για τον εαυτό μας

Πολλές φορές, η αλαζονεία, η έπαρση, ο ναρκισσισμός, παρερμηνεύονται ως αγάπη για τον εαυτό. Αυτά όμως είναι μόνο φόβος. Η αγάπη για τον εαυτό είναι έννοια ταυτόσημη με τον σεβασμό, τη φροντίδα, την ευγνωμοσύνη και την εκτίμηση  που πρέπει να νιώθουμε για τον εαυτό μας, για το θαύμα του μυαλού και του σώματός μας. Έχουμε όμως την τάση να επιβραβεύουμε και να εκτιμούμε τον εαυτό μας μόνο όταν μας εξυπηρετεί όπως ακριβώς θελουμε, σαν ένας πιστός υπηρέτης. Όταν είναι τρωτός και ευάλωτος, τον μαστιγώνουμε και τον τιμωρούμε. Η αληθινή και ανιδιοτελής αγάπη όμως έχει να κάνει με την άνευ όρων αποδοχή του εαυτού μας. Αποδοχή των φόβων μας, των εμμονών μας, της κούρασής μας, της νωθρότητάς μας. Μόνο μέσω της αποδοχής και της νομιμοποίησης των πλευρών του εαυτού μας που μας είναι δυσάρεστες, μπορούμε να κάνουμε ειρήνη με τον εαυτό μας και να θεραπευτούμε ή να προβούμε σε κάποιες αλλαγές.

Δυστυχώς, με διάφορες συμπεριφορές δείχνουμε ότι μας ταλαιπωρούμε :

  • Μας μαλώνουμε και μας κριτικάρουμε αδιάκοπα
  • Φθείρουμε το σώμα μας με ακατάλληλες τροφές και το πνεύμα μας με τοξικές ουσίες
  • Έχουμε την εσφαλμένη πεποίθηση πως δεν είμαστε άξιοι να μας αγαπήσουν
  • Αναβάλλουμε διαρκώς την πραγματοποίηση εκείνων που μπορούν να μας ωφελήσουν
  • Δημιουργούμε αρρώστιες και πόνους στο σώμα μας
  • Επινοούμε προβλήματα
  • Επιλέγουμε συντρόφους και συνεργάτες που μας υποβιβάζουν
  • Φοβόμαστε να δημιουργήσουμε οικειότητα από φόβο μήπως πληγωθούμε
  • Κατηγορούμε τους άλλους για να μην αναλάβουμε την ευθύνη για τον εαυτό μας 
  • Θέλουμε πάντα να είμαστε αρεστοί και αποδεκτοί από όλους
  • Αποφεύγουμε να πάρουμε τις απαιτούμενες αποφάσεις από φόβο μήπως δεν είναι οι σωστές 
  • Πιστεύουμε ότι η αυταξία μας καθορίζεται από τις επιτυχιες μας
  • Κατηγορούμε τον εαυτό μας όταν δεν κρατάμε τα προσχήματα ή όταν συμπεριφερόμαστε με κοινωνικά μη ενδεδειγμένους τρόπους

Γινόμαστε αυτό που σκεφτόμαστε

Οι σκέψεις που χρησιμοποιούμε διαμορφώνουν την πραγματικότητα μας και μετατρέπονται σε αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Για να μας συμβούν εξαιρετικά πράγματα, θα πρέπει να έχουμε προετοιμάσει το έδαφος: θα πρέπει να τα οραματιστούμε και να τα περιμένουμε. Εκείνα στα οποία εστιάζουμε επεκτείνονται. Η μοίρα μας καθορίζεται από εκείνα με τα οποία ασχολούμαστε επισταμένα. Αναγνωρίζουμε λοιπόν τη μεγαλοπρέπειά μας και αφού αποδεχτούμε και παραδοθούμε σε οποιοδήποτε άβολο συναίσθημα μας κατακλύζει την εκάστοτε εποχή, σταδιακά το αποδομούμε. Αφού το εξετάσουμε προσεκτικά, θα παρατηρήσουμε ότι πίσω από αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα κρύβεται μια αρνητική πεποίθηση που πρέπει να ξεπεράσουμε. ´Υστερα, ας δεσμευτούμε απέναντι στον εαυτό μας να κάνουμε κάθε σκέψη μας κάτι πανέμορφο, σαν ένα μικρό έργο τέχνης!

 

Η ενέργειά μας κυλά όπου πηγαίνει η προσοχή μας. Οι αυτοεκπληρούμενες προφητείες μας, οι προβολές μας και οι προθέσεις μας, δημιουργούν την πραγματικότητά μας και διαμορφώνουν την αντίληψή μας. Εκείνο στο οποίο επικεντρώνουμε την προσοχή μας, το δημιουργούμε. Όσο περισσότερη προσοχή δίνουμε σε συγκεκριμένες εικόνες, τόσο αποδιώχνουμε άλλες, πιο συμφέρουσες για εμάς. Ο τρόπος που ερμηνεύουμε τα γεγονότα της ζωής μας καθορίζει την αντίδρασή μας απέναντι σε αυτά. Από εμάς εξαρτάται το πώς θα δημιουργήσουμε την πραγματικότητά μας, αφού ο εξωτερικός κόσμος δεν είναι παρά μια προβολή του κόσμου που έχουμε δημιουργήσει στο μυαλό μας. Αν είμαστε ευθυγραμμισμένοι με ένα σύστημα πεποιθήσεων φόβου, τότε τα βιώματά μας θα στηρίζονται στον φόβο.

Τα καλά νέα, είναι ότι μπορούμε να επανεκπαιδευτούμε και να βιώσουμε τη ζωή μέσα από ένα άλλο πρίσμα, μια άλλη οπτική. Μπορεί τα βιώματά μας να μην αλλάζουν, αλλάζει ως η θεώρηση αυτών των βιωμάτων. Αυτό στο οποίο εστιάζουμε, καθρεφτίζει αυτό που παίρνουμε, αφού οι εικόνες στις οποίες εστιάζουμε είναι αυτές που συνθέτουν τη ζωή μας. Πολλές φορές, είναι δύσκολο να αφήσουμε τα οράματα των επιθυμιών μας να μας οδηγήσουν σε ένα ταξίδι νέων αντιλήψεων, αφού ο κόσμος που ζούμε περιθάλπει το δράμα, τον τρόμο και τις κακουχίες. Υπάρχουν άπειρα θαύματα και ευκαιρίες γύρω μας. Είμαστε όμως απρόθυμοι να τα αναγνωρίσουμε και μένουμε προσκολλημένοι σε ανώφελες καταστάσεις που δεν μας προσφέρουν τίποτα.Θα πρέπει να βουτήξουμε στην απέραντη λίμνη της εσωτερικής μας γνώσης. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε οι ονειρευτές του ονείρου μας, ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα όραμα του κόσμου που θέλουμε να δούμε και ότι πρέπει να μη χάσουμε την ευθυγράμμισή μας με τη δύναμη και τη ροή της ζωης.

Πώς όμως μπορούμε να είμαστε ανοιχτοί και δεκτικοί στη ροή;

  • Αναγνωρίζουμε κατά πρόσωπο τα βαθύτερα τραύματά μας γιατί όσο τα καταπιέζουμε και τα απωθούμε, τόσο εκείνα επανεμφανίζονται, όσο καλοί και αν είμαστε στην αποφυγή τους. Πολλές φορές, μέσω της αντίστασης, εμποδίζουμε την επούλωσή τους. Χρησιμοποιούμε τη νευρική μας ενέργεια ως ένα πρόσχημα, έναν τρόπο αποφυγής ελεύθερου χρόνου, ώστε να μη νιώθουμε τα συναισθήματά μας.
  • Σταματάμε να παρερμηνεύουμε την ευαισθησία για αδυναμία και αναγνωρίζουμε την τεράστια δύναμη της. Συχνά έχουμε την τάση να είμαστε ελεγκτικοί , όμως πρέπει να μπορούμε να αφηνόμαστε στα σημάδια αλλά και στις εμπειρίες που έρχονται μπροστά μας, αυτές που δεν τις έχουμε προκαλέσει εμείς. Όταν εκπέμπουμε θετική ενέργεια, θα λάβουμε και εμείς με τη σειρά μας αντίστοιχη ενέργεια, αφού αντανακλάται πίσω σε εμάς.
  • Φροντίζουμε να αντιμετωπίζουμε τα εμπόδια με αγάπη. Όταν επιλέγουμε να βλεπουμε τα εμπόδια ως παρακάμψεις προς τη σωστή κατεύθυνση, τότε θα αρχίσουμε να βιωνουμε την προσωπική ανάπτυξη μέσα στη δυσφορία. Όλες οι δυσκολίες μπορούν να μεταμορφωθούν σε πολύ μεγάλα μαθήματα ζωής και σε ευκαιρίες πνευματικής ανάπτυξης. Αναδιοργανώνουμε λοιπόν τις αντιλήψεις μας θέτοντας μια πρόθεση: να είμαστε δεκτικοί, ανοιχτοί και ευθυγραμμισμένοι με τη ροή.
  • Επιλέγουμε προσεκτικά τις σκέψεις που θέλουμε να συμμετάσχουν στη δημιουργία της δικής μας πραγματικότητας. Δεν ξεχνάμε το          «όπως σκέφτεσαι θα είσαι» και επιλέγουμε συνειδητά το πώς θέλουμε να νιώθουμε, βάζοντας τα μεγάλα οράματά μας πάνω από τη μικρότητα του φόβου. Εάν περιφερόμαστε αποκαρδιωμένοι και θλιμμένοι, δεν θα μπορέσουμε να εισπράξουμε θετικότητα υψηλών δονήσεων.
  • Εστιάζουμε στο πώς θέλουμε να νιώθουμε αντί να παθιαζόμαστε με το αποτέλεσμα. Επιλέγουμε συνειδητά το πώς θελουμε να νιώθουμε, ανάβουμε το εσωτερικό μας φως και το αφήνουμε να ακτινοβολήσει λαμπρά. Δεν επιτρέπουμε στην ενοχή, στην άσκηση κριτικής, και στην επιθετικότητα να μας αποξενώσουν από τα θαύματα που είναι διαθέσιμα σε όλους μας.
  • Μετατοπίζουμε την αντίληψή μας: Παρακάμπτουμε τον φόβο και θέτουμε σαφή όρια ενέργειας ανάμεσα σε εμάς και στους άλλους ανθρώπους ή τον κοσμο. Δίνουμε  στον εαυτό μας άδεια από τους χαοτικούς και φοβισμένους τρόπους ζωής και δημιουργούμε νέες εμπειρίες. Ο φόβος είναι μια συνήθεια: όσο επιτρέπουμε στο φως να μπεί μέσα στο σκοτάδι, τόσο ασφαλέστερα θα νιώθουμε.        

Μαζί με όλα τα παραπάνω, δεν ξεχνάμε να θέτουμε θετικές προθέσεις, αφού έτσι στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε στήριξη. Είμαστε συνδημιουργοί των δύσκολων καταστάσεων της ζωής μας αφού τόσο οι καλές όσο και οι κακές στιγμές είναι αντανάκλαση του τι πιστεύουμε ότι είναι αληθινό για τον εαυτό μας. Προσπαθούμε να απελευθερωθούμε από το παρελθόν μας. Αυτό ευθύνεται για πολλές από τις τωρινές μας δυσκολίες αφού το σέρνουμε στο τώρα και ρωτάμε τον εαυτό μας « Πόσο ελεύθερος θα ήμουν σήμερα αν δεν κουβαλούσα το παρελθόν μου στις σκέψεις μου;».

Ανεξάρτητα από τα όποια αποκτήματά μας και τις διαστάσεις του χρηματοκιβωτίου μας, ο εαυτός μας παραμένει το ακριβότερο περιουσιακό στοιχείο που διαθετουμε. Μόνο μέσω της ανάληψης ευθύνης όσων μας συμβαίνουν και της αντίληψης ότι η ζωή μας είναι το ευχάριστο ή δυσάρεστο επακόλουθο των αποφάσεων μας, θα μπορέσουμε να διανύσουμε το δρόμο της ανάπτυξης που οδηγεί στην προσωπική εξέλιξη και ολοκλήρωση. Το γεγονός ότι δεν μπορούμε να επηρεάσουμε τα γεγονότα, δεν θα πρέπει να μας καταβάλλει, αφού μπορεί να μην έχουμε αυτήν την ικανότητα, έχουμε όμως μια άλλη, εξίσου σημαντική: το να μπορούμε να επιλέγουμε το πώς θα σταθούμε απέναντι σε αυτά. Για να μπορέσουμε να πορευτούμε με πίστη ότι θα φτάσουμε στο επιθυμητό σημείο της διαδρομής, αρκεί να μείνουμε πιστοί στα παρακάτω βήματα.

Επενδύω στο γέλιο

Μαθαίνω να κατακτώ την καλή διάθεση. Αφιερώνω τουλάχιστον ένα λεπτό ημερησίως για να χαμογελάσω στον καθρέφτη, ακόμη και αν επιβαρύνομαι με βασανιστικές αναμνήσεις που προέρχονται από το παρελθόν. Μαθαίνω να προσπερνώ τις αποτυχίες που έχω στις αποσκευές μου και να στέκομαι ατάραχος στις δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον μου. Γελώ για να απελευθερωθώ από τη φυλακή του ορθολογισμού και της σοβαροφάνειας, αλλά και για να επιστρέψω στο κάστρο του αυθορμητισμού και της παιδικής μου αθωότητας. Γελώ έχοντας απόλυτη συναίσθηση οτι υπάρχουν και άλλα γέλια που ανήκουν σε δράκους και όχι σε πρίγκιπες. Γέλια που έχουν στόχο να χλευάσουν και όχι να ανυψώσουν. 

Εκπαιδεύομαι στο «ακούειν»

Μαθαίνω να ακούω περισσότερο και να μιλάω λιγότερο. Συνήθως, για να καλύψω την ανασφάλειά μου και για να μη βγω από τη ζώνη άνεσής μου,  υπερτιμώ όσα ξέρω και υποτιμώ όσα αγνοώ. Υποστηρίζω όσα εσφαλμένα έμαθα και ενδίδω στον στρουθοκαμηλισμό , αφού με ενδιαφέρει περισσότερο να επιδείξω ανωτερότητα, παρά να μάθω  κάτι που δεν ξέρω. Όμως, για να φτάσω στην αυτοπραγμάτωση, θα πρέπει να ξεφύγω από την υπεροψία, για να μπορέσω να κατέβω από το βάθρο του παντογνώστη και να εκπαιδευτώ στο να μαθαίνω : learn to learn.  Ευτυχώς, η σοφία βρίσκεται στη διάθεση όλων και ιδιαίτερα εκείνων που διψούν για γνώση. Για να μάθω όμως, προϋπόθεση είναι να αναπτύξω σχέσεις εμπιστοσύνης με τους οικείους μου, για να μπορέσω να ακούσω όσα εκείνοι διακρίνουν στη συμπεριφορά μου και μπορούν να μου επισημάνουν. Έτσι θα μπορέσω να καταπολεμήσω τις αρνητικές μου πλευρές, αφού πρώτα αντιληφθώ πως είμαι ο κύριος υπεύθυνος για τη διατήρησή τους. 

Διαχέω τη χαρά

Η γκρίνια οδηγεί σε αδράνεια, αφού μου στερεί την απαιτούμενη ενέργεια για να αρχίσει να αλλάζει κάτι μέσα μου. Δεν χρεώνω στους αλλους τις ματαιώσεις της δικής μου ζωής και δεν αναζητώ συνένοχους στην πίκρα μου. Μαθαίνω να διαδίδω τη χαρά μέσω της καλής μου συμπεριφοράς προς τους άλλους, δίχως διακρίσεις. Δεν υποτάσσομαι άνευ όρων, αλλά αναγνωρίζω την ευγνωμοσύνη που χρωστώ στους μέντορες και σε εκείνους που άφησαν μέσα μου ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους, αφού φώτισαν για εμένα τα πιο σκοτεινά σημεία και εκείνα τα τμήματα του δρόμου που δεν περπάτησα ποτέ.

Εξερευνώ καινούρια πράγματα

Ξεκινώ από τον εαυτό μου και προσπαθώ να κάνω ορατές όλες τις αόρατες πλευρές μου που κρύβονται σε σημεία που δεν πέφτει το βλέμμα. Βγαίνω από την καταδίκη του περιορισμού στην ήδη κεκτημένη γνώση, χωρις να σημαίνει ότι δεν διατηρώ ζωντανά αυτά που έχω ήδη μάθει και δε λησμονώ πως ο όρος ζωή, είναι ταυτόσημος με την έννοια εξερεύνηση και το νόημά της βρίσκεται στην εξέλιξη. Σε αυτήν την περιπέτεια όμως, χρειάζομαι συνοδοιπόρους, ανθρώπους που θα με αγκαλιάσουν με το τρυφερό βλέμμα τους και θα με κινητροδοτήσουν να φτάσω ψηλότερα. Δεν μπορώ να καταφέρω τίποτα αν δεν αγαπηθώ. Αν όμως εισπράξω αγάπη, αποκτώ αυτοπεποίθηση και δεν έχω την ανάγκη για επιτυχία για να νιώσω σιγουριά.

Αγκαλιάζω τα λάθη μου

Το γεγονός ότι από παιδιά μας συμβουλεύουν εσφαλμένα να μην κάνουμε λάθη και κάθε λάθος καταλογίζεται ως αποτυχία, κάνει αυτό το βήμα το πιο δύσκολο. Θα πρέπει να διευρύνω την οπτική μου και να δω τις απογοητεύσεις ως μέρος της μάθησης και να μην το μεταφράζω ως προσωπική συντριβή. Μπορεί τα λάθη να είναι άχαρα, γιατί δεν κολακεύουν τη ματαιοδοξία μου, είναι όμως απαραίτητα και επιθυμητά αφού είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη διαδικασία της γνώσης, η οποία είναι μια συγκομιδή βιωμάτων και όχι ένας αγώνας για πρωτιά. Μαθαίνω να διαχωρίζω το « δίνω τον καλύτερό μου εαυτό» από το « ικανοποιώ τη ματαιοδοξία μου».

Ιεραρχώ τις ανάγκες μου

Ταξινομώ και οργανώνω τα πράγματα έτσι ώστε να μπορώ να δίνω προτεραιότητα στα ουσιώδη και τα μεγάλα και ύστερα ασχολούμαι με τα μικρά και τα μηδαμινά. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει γνωρίζω τις αναγκες μου κάθε στιγμή και να δίνω στα πράγματα την αξία που τους αναλογεί. Η λίστα και η ιεράρχηση μου δεν είναι οριστικές και αμετάκλητες, αφού εξαρτώνται πάντα από τα δεδομένα που υπάρχουν στη ζωή μου τη συγκεκριμένη στιγμή. Ούτε βέβαια η δικη μου σειρά πρέπει υποχρεωτικά να ταυτίζεται με τη σειρά της λίστας των άλλων.

Επιδεικνύω υπομονή

Η εμμονή μου στη γρήγορη επίτευξη του στόχου οφείλεται στην ανασφάλεια για το τελικό αποτέλεσμα. Προσπαθώ να αποφύγω τις δυσκολίες και τα εμπόδια λειτουργώντας σα δραπέτης. Επιδεικνύω ανευθυνότητα αφού δεν έχω συνειδητοποιήσει πως πολλές φορές απαιτείται προσπάθεια για να διορθωθούν στρεβλώσεις του παρελθόντος. Αν καλλιεργήσω την πίστη μου στο τελικό αποτέλεσμα, θα έχω αυτόματα και το κίνητρο να διακινδυνεύσω ξανά και να αναλάβω εκ νέου δράση : την επιθυμία μου, την επιμονή και τη συνέχιση της διαδρομής μέχρι να βγω νικητής.

Αφήνομαι στη ροή

Το ότι έχω ανάγκη να επεμβαίνω στα πράγματα, να προσανατολίζω, να χειραγωγώ και να ρυθμίζω, είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης μου, αρκεί να συνειδητοποιήσω ότι μπορώ να επέμβω μόνο στο παρόν. Αξιοποιώ λοιπόν την πείρα μου και κάνω σχέδια, χωρίς όμως αυτό να με αποκόπτει από το σήμερα. Διεκδικώ τα όνειρα μου αλλά κάποιες φορές σταματώ το κυνήγι και αφήνω το πράγματα να έρθουν μόνα τους προς το μέρος μου. Δεν γίνομαι εμμονικός με τα «θέλω» μου και δεν ξεχνώ πως οι επιθυμίες μου μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν να έρθει το πλήρωμα του χρόνου για να πραγματοποιηθούν.

Ρισκάρω

Λέγεται πως το πιο επικίνδυνο πράγμα, είναι να ζει κανείς μια ζωή χωρίς να παίρνει κανένα ρίσκο. Αν βγω από τα προκαθορισμένα, δημιουργώ το στοιχείο της έκπληξης, το οποίο με βγάζει από τη μιζέρια και με τραβάει ψηλά. Όμως, γνωρίζω τα όριά μου και δεν παραχωρώ ούτε διαπραγματεύομαι αυτά που δεν θέλω να χάσω. Ρισκάρω όσο μπορώ ή όσο θέλω, όσο μου επιτρέπει η αντίληψή μου. Αυτή είναι που διαμορφώνει την εσωτερική και εξωτερική μου πραγματικότητα. Αγκαλιάζω πρώτα και ύστερα παραμερίζω το φόβο μου και προχωρώ στο άγνωστο, στην αλλαγή που θέλω να πραγματοποιήσω. Αν διστάζω, γιατί δε θέλω να βγω από τη ζώνη βολής μου, δεν παραλείπω να ρωτήσω τον εαυτό μου: ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να μου συμβεί;

Προωθώ τον εαυτό μου

Μαθαίνω να προσφέρω τον εαυτό μου και τα έργα μου με ελκυστικό τρόπο. Μαθαίνω να πουλάω τον εαυτό μου και τις δεξιότητες μου. Οδηγώ ο ίδιος τους άλλους στο να σχηματίσουν για εμένα την εικόνα που θέλω εγώ, προβάλλοντας τα πλεονεκτήματα μου, υποστηρίζοντας τις θέσεις μου λεκτικά ή μη, επιδεικνύοντας ακεραιότητα και αξιοπιστία. Επιδεικνύω ακόμη και τις ικανότητές μου στο τιμόνι, απαλλαγμένος από το μικρόβιο της έπαρσης και της αλαζονείας. Προβάλλω όμως μόνο αυτά που πραγματικά διαθέτω και προσφέρω μόνο αυτά που μπορώ να δώσω. 

 

Ο Αϊνστάιν κάποτε είπε πως ένα σωστά προσδιορισμένο πρόβλημα έχει λυθεί κατά 50%. Η άποψή του αυτή, βρίσκει σύμφωνους τους ψυχολόγους, αφού το πρώτο βήμα για την επίλυση ενός προβλήματος, είναι η επίγνωση, η συνειδητοποίηση δηλαδή ότι υπάρχει. Αυτό μπορεί να εκφράζεται με συχνές αναφορές στο θέμα που μας προβληματίζει, με παράπονα ή με άλλους τρόπους.

Την αφύπνιση, μπορεί να πυροδοτήσει το οτιδήποτε. Από μια τυχαία παρατήρηση ενός φίλου, εώς κάποια εσωτερική παρόρμηση. Υπάρχει όμως ένα εμπόδιο σε αυτό το πρώτο στάδιο, στον δρόμο για την εξέλιξη, η αντίσταση. Αντίσταση στην αλλαγή, λόγω φόβου ότι η νέα προσέγγιση που ακολουθούμε είναι μάταιη και μας οδηγεί σε αβέβαια μονοπάτια. Αυτή όμως η αντίδραση είναι η ένδειξη που πιστοποιεί ότι βρισκόμαστε στο δρόμο της αλλαγής.

Μια πολύ συνηθισμένη και μεταμφιεσμένη μορφή αντίστασης, είναι η ανυπομονησία: η επιθυμία να τα ξεδιαλύνουμε και να τα λύσουμε όλα, χωρίς να κάνουμε τα πρώτα μικρά απαιτούμενα βήματα. Η απαίτηση να ολοκληρωθεί η αλλαγή χωρίς να έχουμε πάρει τον απαιτούμενο χρόνο να διδαχτούμε το μάθημά μας. Η προσδοκία να βαδίσουμε στο δρόμο της ευτυχίας, προτού περάσουμε από το δρόμο των δακρύων. Αν όμως πάρουμε τον σύντομο δρόμο, δεν θα πάρουμε τα διδάγματά μας.

Εκφράσεις αντίστασης

Μέσω της θεραπείας

Όταν στη θεραπεία ανοίγουμε ένα θέμα δυσάρεστο για τον θεραπευόμενο, ή προτείνουμε έναν νέο τρόπο προσέγγισης ενός θέματος, υπάρχουν ενδείξεις αυτής της αντίστασης: σφιγμένο σαγόνι, σταυρωμένα μπράτσα ή σφιγμένες γροθιές.

Μέσω συμπεριφορών

Κωλυσιεργούμε, γινόμαστε αποφευκτικοί, αναβλητικοί, προσποιούμαστε ασθένεια, τρώμε, πίνουμε, καπνίζουμε, περιφερόμαστε άσκοπα, καταναλώνουμε την ενέργεια μας σε ανούσια πράγματα.

Μέσω υποθέσεων

Ο σύντροφός μου δεν θα με καταλάβει, δεν θα μπορούσε να με βοηθήσει έτσι και αλλιώς, θα λυθεί μόνο του, η περίπτωσή μου είναι διαφορετική.

Μέσω περιοριστικών πεποιθήσεων

Δεν είναι σωστο, δεν είναι ηθικό, είναι ανόητο, είναι ακατόρθωτο, οι άντρες δεν κλαίνε, οι γυναίκες δεν τα κάνουν αυτά, δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό, είναι κοστοβόρο, είναι χρονοβόρο, δεν είμαι εγώ γι’ αυτά.

Μέσω άλλων

Είναι αμαρτία, δεν ευνοούν τα άστρα, δεν επιτρέπει ο γιατρός, δεν με καταλαβαίνουν, φταίνε οι άλλοι, δεν με αφήνουν να αλλάξω.

Μέσω της γνώμης που σχηματίζουμε για τον εαυτό μας

Είμαι πολύ μεγάλη, είμαι πολύ μικρή, είμαι πολύ ψηλή, είμαι πολύ κοντή, είμαι πολύ αδύνατη, είμαι πολύ παχιά, είμαι πολύ έξυπνη, είμαι πολύ χαζή για κάτι.

Μέσω τακτικών αναβλητικότητας

Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή τώρα, θα το κάνω αργότερα, είμαι πολύ απασχολημένη, θα το κάνω μόλις τελειώσω τις δουλειές μου, είναι πολύ αργά ή πολύ νωρις.

Μέσω άρνησης

Και γιατί να αλλάξω;Μια χαρά είμαι, δεν έχω κανένα πρόβλημα, δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό, αν το αγνοήσω, ίσως πάψει να υφίσταται.

Μέσω φόβου

Δεν είμαι ακόμη έτοιμη, δεν θέλω να ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου, μπορεί να αποτύχω, τι θα πεί ο κόσμος, μπορεί να μου κοστίσει ψυχολογικά, συναισθηματικά, οικονομικά, μπορεί να πληγωθώ.

Στη θεραπεία συχνά οι θεραπευόμενοι εξιστορούν με ευκολία όλα τους τα προβλήματα, αλλά τη στιγμή που παρεμβαίνει ο θεραπευτής και τους βγάζει από τη ζώνη βολής τους, δυσανασχετούν. Αυτό προέρχεται από μια εσωτερική αντίσταση, αφού δεν είναι έτοιμοι να αφεθούν στην αλλαγή, να απαγκιστρωθούν από παλιές, δυσλειτουργικές συνήθειες ή να ενεργοποιήσουν τις δυνάμεις τους για τις δικές τους αλλαγές, αντί να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην αλλαγή των άλλων.

Πώς να μην υποκύψω στην αντίσταση

´Αν παραδοθώ σε αυτήν, δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να μάθει αυτά που χρειάζεται για να μπορέσει ύστερα να πραγματοποιήσει τις απαιτούμενες αλλαγές.

Κάνω ασκήσεις μπροστά στον καθρέφτη

Οι καθρέφτες έχουν αξία, γιατί αντανακλούν τα συναισθήματά μας. ´Αν κάνω θετικές δηλώσεις μεγαλόφωνα, κοιτάζοντας τον εαυτό μου μέσα από έναν καθρέφτη, εντοπίζω πιο εύκολα την οποία αντίσταση και μπορώ  να την ξεπεράσω ευκολότερα, αφού μπορώ να ελέγξω σε ποιά σημεία αντιστέκομαι και σε ποιά είμαι δεκτικός και ανοιχτός. Στα σημεία αντίστασης, κάνω στον εαυτό μου την ερώτηση: Ποιά είναι η παλιά πεποίθηση που με εμποδίζει;

Εντοπίζω την ανάγκη που βρίσκεται πίσω από κάθε κακή συνήθεια

( Υπερβολική κατανάλωση φαγητού, αλκοόλ ή τσιγάρων, κακές σχέσεις, εκρηξεις θυμού κλπ ). Αν δεν την εντοπίσω και προσπαθήσω να ανακουφίσω το σύμπτωμα χωρίς να αντιμετωπίσω την αιτία που το προκάλεσε, είμαι αναποτελεσματικός, αφού το σύμπτωμα επανεμφανίζεται. Μπορεί φαινομενικά να συμβιβάζομαι με το πρόβλημα, αλλά κάθε φορά που ενδίδω στην κακή συνήθεια, επιβαρύνομαι με περισσότερες ενοχές.

Αναγνωρίζω την αξία μου

Σταματώντας να είμαι αναβλητικός, καταφέρνω περισσότερα πράγματα: πλησιάζω τον στόχο μου και αποκτώ περισσότερη αυτοπεποίθηση, αφού νιώθω ότι τα καταφέρνω. Στην αντίθετη περίπτωση, αυτομαστιγώνομαι για την αναβλητικότητά μου. Η αναγνώριση της αξίας μου και της μοναδικότητάς μου, ανοίγει πολλές πόρτες. Αρκεί να αναλογιστώ ότι κανείς δεν είναι ακριβώς σαν εμένα και ότι υπάρχουν άνθρωποι που αναζητούν ακριβώς αυτό που εγώ έχω να προσφέρω.

Αλλάζω τις πεποιθήσεις μου

Όταν κάτι δεν μου αρέσει και δεν με εξυπηρετεί, το αλλάζω. Με προσπάθεια λοιπόν, απελευθερώνω το παλιό μοτίβο σκέψης που έχει αποδειχθεί τοξικό και το αντικαθιστώ με ένα καινούριο. Αντί να σκέφτομαι ότι είμαι αδύναμος, κάνω θετικές δηλώσεις σε ενεστώτα χρόνο, του τύπου «είμαι δυνατός και αξίζω τα καλύτερα στη ζωή μου», τις οποίες βέβαια συνοδεύω και με αντίστοιχες πράξεις : ενισχύω τον αυτοέλεγχό μου και αποδεσμεύομαι από βλαβερές συνήθειες όπως η υπερφαγία. Έτσι, και πραγμάτωνω την αλλαγή που τόσο επιθυμώ, αλλά και δημιουργώ μέσα μου ένα πρότυπο αυταξίας. Ξεκινώ από τώρα να αγαπώ, να φροντίζω, να κανακεύω και να επιδοκιμάζω τον εαυτό μου, σα να είμαι ένα μικρό, απροστάτευτο παιδί. Παρηγορώ, αγκαλιάζω και αποδέχομαι το παιδί που υπάρχει μέσα μου.